-Coops p. 62 familiegraf, vak A nr. 1¹)
-Gijsbers p. 121-123 rechts vooraan.
Twee grote hardstenen liggende zerken met hekwerk op een grafkelder, ca. 1840-1860.
Adrianus wordt geboren op 3 december 1764 in Leeuwarden.
Als zoon van Johann Caspar Baron Von Diest (Kleve D. 1724- Leeuwarden 1766).
9 maart 1760 te Kleve D. gehuwd met;
Hillegonda Catharina Bergsma (Batavia 1735- Leeuwarden 1766).
Duitse afkomst
Het Duitse adellijke geslacht Van Diest woonde eertijds in het gelijknamige slot te Altena (D)), dat herbouwd werd in 1580 en in de familie bleef tot 1754, waarna het tot 1895 als stadhuis dienst deed. Als grondlegger der Nederlandse tak –die de titel van baron voerde- wordt beschouwd Hendrik van Diest (1595-1673), professor der theologie in Harderwijk en rector van de illustere school van Deventer²). Aan Johann Caspar werd adels bevestiging verleend op 1 december 1763.
Belgische connecties
De naam van Diest is afkomstig van de stad en gemeente Diest in de Belgische provincie Vlaams-Brabant. De stad telt ca. 25.000 inwoners.
Diest kreeg in 1229 stadsrechten van hertog Hendrik I van Brabant en kwam door overerving en ruil in 1499 in het bezit van Engelbrecht II graaf van Nassau.
Tot de Franse tijd in 1795 bleef Diest in handen van het huis Oranje Nassau.
Heden ten dage voert koning Willem-Alexander nog steeds de adellijke titel baron van Diest.
Adrianus Hendrik baron Van Diest 1764-1858 Leeuwarden-Ambt
Adrianus vestigde zich in 1782 in Zutphen en werd daar ingeschreven in het lidmatenboek der Waalse gemeente.
Hij trad op 26 juni 1783 te Zutphen in het huwelijk met;
Adriana Johanna baronesse Bodmer³) 1765-1839 Hengelo (O)-Ambt
Kinderen;
Omdat landgoed De Kruisberg in de toenmalige gemeente Ambt Doetinchem is gelegen, worden Adriaan, zijn vrouw en twee dochters begraven op de Ambtsbegraafplaats.
Opleiding en loopbaan
Op jeugdige leeftijd kwam Adriaan als volontair bij de Cavalerie “Oranje Friesland” en na enige maanden als cornet en ritmeester-titulair. Op 18-jarige leeftijd werd hij ritmeester bij het regiment cavalerie onder generaal-majoor Willem Gerrit van der Hoop.
Adrianus is van 1789 tot 1790 lid geweest van de Staten-Generaal (ordinaris = niet gekozen) voor Gelderland.
Op 14 april 1789 wordt Adrianus door stadhouder Willem V aangesteld tot Schepen en Raad van de stad Doetinchem.
Aangezien hij in de buurt woonachtig diende te zijn, werd uitgezien naar een passende behuizing en dit resulteerde in de aankoop van de Kruisberg op 4 februari 1790.
Van 1792 tot 1795 is hij burgemeester van Doetinchem.
Van 1793 tot 1794 is Adrianus lid van de Gedeputeerde Staten voor het Graafschap Zutphen.
De familie van Diest woonde daar vanaf 1790 tot in 1797 de Franse legers de Nederlanden bezetten. De familie week uit – Adrianus was immers militair in het leger van Stadhouder Willem V en de familie was Oranjegezind- naar het familiegoed in Kleve (D).
Hier hebben Opa Heinrich Von Diest ( Voorschoten 1695-?) is daar ‘Gutsbesitzer, Königlicher Preussischer Geheimer Regierungsrat in Kleve, Kurator des Gymnasiums in Kleve (D) en vader Johann Caspar (1724-1766) gewoond. Deze laatste is krijgs- en domeinraad van de Kleefs-Meurs-en Markse landen en gedeputeerde van de Ridderschap van Friesland in Den Haag geweest.
Na de Franse tijd
In de Franse tijd heeft het landhuis de Kruisberg dienst gedaan als hospitaal.
Wanneer de Fransen zijn vertrokken betrekt de familie van Diest het landgoed weer in 1812. Adrianus wordt Rentmeester en breidt het landgoed verder uit met grondgebied in Langerak en Dichteren.
Volgens G. Rouw is Adrianus ‘een beminnelijk man’ en vervulde hij een grote rol in het landelijke leven in en om Doetinchem, aan het einde der achttiende en begin negentiende eeuw.
In het jaar 1839 overlijdt Adriana Johanna baronesse Bodmer en zij wordt als eerste begraven in dit familiegraf op de Ambtsbegraafplaats aan de Varsseveldseweg
Na het overlijden in 1858 van Adrianus Hendrik, voelt geen van de nog levende dochters nog ervoor om het landgoed aan te houden het wordt op 15 april 1859 geveild. De veiling staat onder leiding van notaris J. D. Pasteur en wordt gehouden in het Heeren-Logement te Doetinchem. De lijst van vaste goederen bevatte maar liefst 71 percelen. Huize ‘De Kruisberg’ was met recht de voornaamste bebouwing en vormde met ‘De Slangenburg’ en ‘Rekhem’ –ook voor de belastinginning- de voornaamste landgoederen in Ambt-Doetinchem.
De gebieden kregen een andere eigenaar en ‘De Kruisberg’ met rondom 24 bunder land kwam voor ƒ 20.000,– in handen van de heer H. Craandijk, hereboer op Rekhem.
Het Ministerie van Justitie nam dat deel voor ƒ 22.000,– over in 1863. Dit was het begin van de latere Penitentiaire Inrichting De Kruisberg te Doetinchem.
Naar Adrianus baron van Diest is in Doetinchem een straat genoemd ter hoogte van het voormalige station Wijnbergen/Doetinchem West.
¹)Een graf “ten eeuwige dage” onderhouden.
Uit het testament van Adrianus blijkt, dat hij een bedrag van ƒ 500,– heeft vermaakt ‘onder vepligting, om ten eeuwige dage zijn graf, met zerken gedekt en met ijzeren hek omgeven op het Ambts Kerkhof, te onderhouden, voor verzakking te bewaren en om de drie jaren te verven’. Notaris Pasteur verzoekt kennis te geven dat het legaat onder die voorwaarde wordt aangenomen. De kerkenraad meldt; “Met genoegen wordt deze Kennisgeving aangenomen”.
Men heeft zich toen in 1858 niet gerealiseerd hoe lang eeuwig kan zijn!
²)Universiteit van Harderwijk:
De Universiteit van Harderwijk was gevestigd in Harderwijk en bestond van 1648 tot 1811. Opgericht door de Staten van Gelre werd zij ook wel de Gelderse Universiteit genoemd.
Het verhaal gaat dat de rijken gewoonlijk naar Leiden reisden; minder gefortuneerden gingen naar Harderwijk, waar de promotie minder kostbaar was en sneller verliep. Tijdens de Franse bezetting werd de universiteit opgeheven. Koning Willem I probeerde de universiteit net als die te Franeker, zonder succes nog nieuw leven in te blazen, door haar te heroprichten als Rijksathenaeum in 1815. In 1815 sloot dit Rijksathenaeum zijn deuren echter en verdween het instituut.
Latijnse School van Deventer.
²)De Latijnse School van Deventer was van voor 1150 tot 1848 een school waar jongens werden voorbereid op een religieus ambt of een studie aan een universiteit. Een van de grote zonen van de school was Desiderius Erasmus die hier vanaf 1478 studeerde. Met het beleg van Deventer in 1591 kwam Deventer definitief in handen van de Staatsen. De band van de school met de Rooms-Katholieke Kerk werd verbroken, waarna het instituut onder toezicht van calvinistische predikanten werd geplaatst.?
³) De familie Bodmer is van oorsprong Zwitsers. Vader Anthony Hendrich (Koenraad) (1719-1782), is geboren in Bergen op Zoom en overleden in Zutphen. Grootvader Johann Hendrich Coenraadt (1672-1744) is geboren in Zwitserland en overleden in Lillo(B). Hij was luitenant in het regiment van luitenant generaal de la Roque.
⁴) Freule Johanna Catharina ging per 1 augustus 1859 wonen in de Grutstraat eerst in het huis van J Nusselder aan de onevennummerzijde. Zij is gestorven op nummer A228 op 27 december 1867.
Bronnen: Drs. W.J.P. Coops: ‘Stads- en Ambtsbegraafplaats Doetinchem 1829-2011’. Sylvia Gijsbers: ‘Stad en Ambt, Stadsbegraafplaats 1829-1893, Ambtsbegraafplaats 1829-1967’; G. Rouw: “Baron A.H. van Diest, heer van ‘De Kruisberg en diens bezittingen in en rond het buurtschap Langerak. (1) en (2) Kronyck.’. Wikipedia: “Latijnse School (Deventer);diverse referenties; versie 22 augustus 2020.” Home-on-line:’ Voorouders van de Nederlandse Von Söhsten-tak.’
